1990 yılında fırlatılan ve hala hizmet vermeyi sürdüren Hubble Uzay Teleskobu, bugün ziyadesiyle heyecanlandırıcı bir müşahedeyle gündeme geldi. Hubble, uzayda gerçekleşebilecek en şiddetli patlamalardan birisi olan bir süpernova olayını gözlemlemeyi başardı. Üstelik bu müşahedede özel bir durum da vardı.
Hubble, ‘kütleçekimsel merceklenme’ sayesinde süpernovayı tıpkı anda üç farklı kademede gözlemlemeyi başardı. Bir galaksinin kütleçekim kuvveti sayesinde mümkün olan bu müşahede, şu halde paylaşıldı:
Evrenin birinci vakitlerine bir bakış:
Gözlemlenen süpernova, aslında bizden 11 milyar ışık yılı uzaklıktaki bir yıldızın patlamasıydı. NASA tarafından paylaşılan açıklamaya nazaran de bu müşahede, “Evren tarihinin bu kadar erken dönemindeki bir süpernovaya ilk ayrıntılı bakış” özelliğini de taşıyor.
Görsellerde gördüğümüz ve süpernovanın farklı evreleri numaralandırılan işaretler, sırasıyla süpernovanın başlangıcı, ikinci günü ve sekizinci günündeki (Dünya günü) halini gösteriyor.
1 ve 2 numara ile işaretlenen yansımalarda süpernova, yüksek sıcaklıklara işaret eden mavi renkte gözüküyor. 3 numarada ise süpernova kırmızı renkte görülüyor. Bu da oluşan sıcaklığın düştüğüne işaret ediyor.
Gözlem, Abell 370 isimli galaksi kümesinde yapıldı. Gözleme dair araştırma, Nature mecmuasında yayımlandı.
Peki süpernovayı birebir anda 3 formda görmemizi sağlayan ‘kütleçekimsel merceklenme’ nedir?
Kütleçekimsel mercek, galaksiler üzere çok yüksek kütleçekime sahip galaksilerin etrafında meyadana gelen, gerisinden gelen ışığın bükülerek yansımasına yol açan bir olaydır. Bu etkiyi son vakitlerde bilhassa James Webb Uzay Teleskobu’nun fotoğraflarında görmüştük:
